Just Transition Fund (JTF)

Voor de energietransitie zijn grote investeringen nodig: in duurzame producten (zoals schone brandstof), processen, onderzoek, innovatie en scholing, én in de samenwerking tussen onderwijs, bedrijfsleven en overheid. Zo worden - door het stopzetten van de gaswinning in Groningen en de CO2-reductie in het noorden – naar schatting zo’n 20.000 banen in Noord-Nederland geraakt. Tegelijkertijd biedt de transitie ook kans op nieuwe banen en economische activiteiten. Klik op ‘Lees meer’ en kom erachter hoe het noorden met het Programma JTF op deze kansen inspringt.

Het Just Transition Fund (JTF) is een Europees fonds voor gebieden die het zwaarst worden getroffen door de overgang naar een groene economie. Hiermee wil de Europese Unie de sociaal-economische ongelijkheid verkleinen. Het JTF komt voort uit de Europese Green Deal, die moet zorgen voor een klimaatneutraal Europa in 2050.

330 miljoen euro voor Noord-Nederland

Met het Programma JTF kunnen we in Nederland in totaal 623 miljoen euro inzetten om de economische en sociale gevolgen van de energietransitie op te vangen. Ook werken we hiermee aan een groene economie die bijdraagt aan de brede welvaart, mét nieuwe werkgelegenheid. De provincie Groningen is samen met de gemeente Emmen de grootste van de zes regio’s in ons land die aanspraak maken op het JTF. De andere regio’s zijn IJmond, Groot-Rijnmond, Zeeland, West Noord-Brabant en Zuid-Limburg.

Voor Noord-Nederland is er 330 miljoen euro beschikbaar. Tot 2027 gaan er meerdere subsidies open binnen het noordelijke Programma JTF. De partners binnen dit programma zijn: de provincies Groningen, Drenthe en Fryslân, de gemeente Emmen en de Arbeidsmarkttafel Noord-Nederland (een publieke samenwerking tussen de drie noordelijke Arbeidsmarktregio’s (dit zijn de gemeente en het UWV) en de drie noordelijke provincies). Het SNN verzorgt de uitvoering van dit programma, in de vorm van subsidies.

Besluiten over toekenningen van subsidies vinden plaats op basis van adviezen van onafhankelijke experts uit de Deskundigencommissie. Het Monitoringscomité houdt toezicht op de voortgang van het Programma JTF 2021-2027.

Voor wie?

De sectoren die direct getroffen worden door het stoppen van de gaswinning zijn bijvoorbeeld de productie en distributie van handel in aardgas. Daarnaast heeft het veel impact op de industrie, met name de procesindustrie, een belangrijke banenmotor in Noord-Nederland. Ook zijn er de indirect getroffen sectoren, zoals de industriële dienstverleners en de toeleveranciers van de direct getroffen bedrijven. 

Met het Europese geld uit het JTF kunnen onder meer het Noord-Nederlandse bedrijfsleven, kennisinstellingen, overheden (zoals sociale diensten en werkplaatsen) en werkgever- en werknemersorganisaties aan de slag met de transitie naar een fossielvrije economie mét nieuwe werkgelegenheid. Het betreft het hele bedrijfsleven in het noorden: van grote ondernemingen tot mkb’ers, van innovatieve start-ups tot zzp’ers, van toeleveranciers tot producenten. Partijen kunnen met elkaar samenwerken óf juist de samenwerking opzoeken met kennis- en onderwijsinstellingen, van mbo tot wo. 

Drie sporen in het regioplan

Alle zes de JTF-regio’s in Nederland stellen een eigen regioplan op. De ministeries van Economische Zaken en van Sociale Zaken en Werkgelegenheid bundelen deze regioplannen tot een nationaal JTF-plan. Op dit moment wordt gewerkt aan de laatste versie van dit plan. Naar verwachting gaan de eerste subsidies uit dit plan open vanaf begin 2023. Op de pagina Programma JTF 2021-2027 kun je meer lezen over wanneer welke subsidie opengaat.

In het regioplan worden drie sporen uitgewerkt die verdere invulling geven aan het programma en die nauw met elkaar samenhangen: 

1. Nieuw economisch perspectief
   Binnen dit spoor gaat het om het vernieuwen van de economie en het versterken van het kennis- en innovatiesysteem. 
2. Groen perspectief
   Binnen dit spoor staat het benutten van kansen uit de vergroening centraal, in nauwe samenhang met spoor 1.
3. Menselijk kapitaal en maatschappelijk perspectief
   Via dit spoor worden, ondersteunend aan spoor 1 en 2, acties uitgezet die gericht zijn op het versterken van het menselijk kapitaal.

Meer weten over het JTF?

Verdiepende informatie over het Programma JTF vind je op de Europese webpagina over het JTF of lees je in onderstaande downloads:

• Download bestand: JTF Programma Nederland – Conceptversie EC (maart 2022) (PDF)
• Download bestand: JTF Regioplan - Publieksversie (PDF)
• JTF Regioplan – Volledige versie